Dây thìa canh mọc ở đâu? Tác dụng và cách sử dụng hiệu quả

Sau những thông tin về công dụng của dây thìa canh được đăng tải thì loại thần dược này ngày càng phổ biến và được dùng rộng rãi trong việc điều trị bệnh tiểu đường. Không những thế, đây còn là vị thuốc mà ông cha ta sử dụng để chữa những bệnh khác. Vậy thìa canh có đặc điểm gì, tác dụng ra sao, dây thìa canh mọc ở đâu? Bài viết sau đây chúng tôi sẽ bật mí tới bạn những thông tin hữu ích nhất về loại thảo dược này.

Một vài thông tin nổi bật về cây thìa canh

Cây thìa canh là loại cây lần đầu tiên được phát hiện ở vùng rừng nhiệt đới miền Trung của Ấn Độ. Về sau người ta biết đến loại cây này ở Trung Quốc, Indonesia,... và một số quốc gia ở Châu Á.

Tên dược liệu: Dây thìa canh.

Một số tên gọi khác: Dây muôi, Lừa ty rừng.

Trong khoa học có tên gọi: Gymnema Sylvestre

Họ: Apocynaceae, chi Lõa ti - Gymnema.

thia-canh

Đặc điểm nổi bật của dây thìa canh.

Với một số người thìa canh không phải là thực vật quá quen thuộc, và để có thể nhận biết được loại thảo dược này thì dựa vào một số đặc trưng cơ bản như:

Cây thân leo, dài cao khoảng từ 5 - 10m, đường kính khoảng 3mm, các lóng có chiều dài từ 8 - 12cm. Thân dây non, xanh nhạt và có lớp lông mịn trên thân, khi già thì sẽ có mày nâu. Đặc biệt trong thân cây có chứa nhiều nhựa mủ màu trắng sữa.

Là cây thường mọc đối, dài từ 5 - 7cm, rộng từ 2.5 - 5cm. Có các đường gân chính ở phiến lá và 8 - 10 gân phụ nổi ở dưới lá. Lúc lá cây còn tươi khi bẻ sẽ có mủ trắng, khi khô thì nhăn lại.

Mùa cây nở hoa sẽ rơi vào khoảng từ giữa tháng 7 đến tháng 8, bông hoa vàng, nhỏ mọc thành chùm ở phần nách lá. Hoa có độ dài khoảng 7 - 8mm, rộng 12 - 25mm, đài có lông mịn, phần tràng hoa không có lông, có 5 răng ở tràng phụ.

Đậu quả vào khoảng tháng 8, dài 5 - 5.5cm to ở phần dưới, phía trong có các hạt hình dẹt, lông mao dài tầm 3cm.

Người ta thường gọi là dây thìa canh không chỉ bởi thảo dược này là loại dây thân leo mà còn bởi khi chín quả rụng xuống và được tách đôi hình dạng rất giống với cái thìa (nhiều địa phương hay gọi là muôi).

thia-canh

Dây thìa canh mọc chủ yếu ở đâu?

Theo một số nguồn thì loại cây thảo dược này có nguồn gốc từ Ấn Độ được tìm thấy và sử dụng khoảng 2000 năm trước. Chúng mọc nhiều nhất ở thung lũng Portacot miền Trung Ấn Độ.

Ngoài ra thìa canh còn mọc nhiều ở các quốc gia khác như Trung Quốc, Indonesi, Nhật Bản, Việt Nam,... và nhiều nơi trên thế giới.

Tại Việt Nam thảo dược được mọc chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc nước ta như Nam Định, Hải Dương, Hải Phòng, Ninh Bình, Hưng Yên.

Những năm trước đây, người dân thường thu hoạch dây thìa canh mọc hoang tự nhiên tại các khu đất rừng, đồi trọc,... Tuy nhiên, vì là loại dược liệu quý nên nhu cầu dùng cây thìa canh tăng vọt, điều đó làm sản lượng dây thìa canh tự nhiên trở nên khan hiếm hơn. Cũng bởi vậy, tại Thái Nguyên và Nam Định, người dân cũng đã đưa dây thìa canh vào trồng và quy hoạch, trở thành vùng dược liệu thu hoạch với quy mô lớn.

thia-canh

Cây thìa canh thu hoạch và bào chế như thế nào?

Chính bởi sức sống mạnh mẽ, lá cây xanh tốt, dây vươn dài mà cây thìa canh có thể mọc, sinh trưởng dễ dàng ở các tỉnh phía Bắc nước ta. Khác với đa số các loại thảo dược khác, dây thìa canh có thể thu hoạch được quanh năm mà không phải chờ đến mùa vụ.

Để dùng làm thuốc, người dân thường thu hái toàn bộ cây bao gồm phần dây, hoa, lá, quả, dùng là dạng khô hay tươi thì khi dùng đều mang đến hiệu quả như nhau.

Mô hình trồng cây thìa canh đang được chú trọng đầu tư bởi chúng chứa hàm lượng dưỡng chất rất cao đặc biệt là dễ nuôi trồng. Đặc biệt, là loại giống cây hằng năm nên có thể được thu hái bất cứ thời gian nào mà người trông cảm thấy nó đã lớn. Và ta thường thấy, thìa canh thường được bán dưới dạng khô, đóng gói cẩn thận khi đến tay người tiêu dùng. Quy trình đóng gói cũng không quá phức tạp, thường là sau khi thu hái người ta sẽ tách ra thành 2 dạng khô và tươi. Nếu như cây tươi giàu dinh dưỡng và được bán luôn trong ngày thì cây khô rất dễ bảo quản, lưu trữ chờ thời cơ thích hợp xuất khẩu ra thị trường.Dược liệu khô người ta cũng chế biến rất an toàn vì đã qua rửa sạch, sắt thành từng đoạn nhỏ đem đi phơi trong nhiều hôm đến khi nào đảm bảo đủ tiêu chí sẽ đóng gói.

Còn với cao dây thìa canh thì cần thu hoạch dược liệu số lượng lớn, chặt nhỏ, nấu cô đặc thành dạng cao đặc hoặc cao lỏng để dùng dần.

Dược liệu dây thìa canh cần được bảo quản kín trong túi, để ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh những nơi ẩm mốc, côn trùng tấn công.

Cây thìa canh mang đến những công dụng gì cho sức khỏe con người?

Ở Việt Nam, cây thuốc quý này đã được ông cha ta phát hiện từ lâu và đã trở thành một trong những cây thuốc quý chữa bệnh được đưa vào danh sách thuốc dân tộc. Theo Y học cổ truyền, thìa canh có công dụng sinh cơ, chỉ thống, tiêu thũng, điều trị tê bì phong thấp. Còn theo y học ngày nay thì đã có nhiều nghiên cứu về công dụng của loại dược liệu này. Trong đó, các thành phần chính của cây dược liệu là hoạt chất Gymnema Sylvestre 4, bao gồm flavonoid, acid gymnemic, phytin, anthraquinone, alcaloid, acid tartaric, pentatriacontane, peptide guarin, acid butyric,...

Các nghiên cứu cũng chỉ ra cây thìa canh mang đến nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe của con người chẳng hạn:

5.1. Chữa bệnh tiểu đường hiệu quả

Đây được xem là loại dược liệu vô cùng tốt cho người mắc bệnh tiểu đường. Các thành phần quý trong cây dược liệu mang đến nhiều tác dụng cho người bệnh tiểu đường như;

Tăng hoạt lực, khả năng sản sinh insulin, kích thích việc sản sinh các tế bào beta tuyến tụy, cân bằng đường huyết tự nhiên.

Giảm sự hấp thụ đường glucose vào trong máu, ức chế sự tạo mới glucose ở gan, kích thích enzyme tiêu thị đường ở mô cơ, hiệu quả trong việc giảm đường huyết.

Tạo mới đường glucose, làm giảm hoạt tính của enzyme, giảm tăng men đừng ở gan, mô, cơ từ đó giúp kiểm soát được lượng đường trong máu hiệu quả và giữ mức chỉ số đường huyết an toàn.

5.2. Công dụng giảm cân

Với công dụng đào thải các chất béo, giảm glucose, giảm cholesterol hại mà cây thìa canh vô cùng tốt cho người béo phì, thừa cân. Nếu sử dụng cây dược liệu kiên trì thời gian dài thì cân nặng sẽ được kiểm soát, lượng mỡ thừa giảm đi trông thấy.

Ngoài ra, cây thìa canh rất hiệu quả cho các bệnh nhân cao huyết áp, ngăn ngừa được tai biến mạch máu não, ngăn ngừa các biến chứng tiểu đường, chữa viêm mạch máu, trị phong thấp, tê bì, chữa trĩ,....

thia-canh

Những lưu ý quan trọng khi sử dụng cây thìa canh

Với nhiều công dụng hiệu quả mà cây thìa canh mang lại nhiều người đã đổ xô đi mua và sử dụng ngay. Thế nhưng đã có không ít trường hợp sử dụng sai cách dẫn đến phản tác dụng, không mang lại hiệu quả như ý muốn. Vì thế sử dụng cây thìa canh cần phải lưu ý những vấn đề sau:

Tìm mua loại dược liệu thìa canh chất lượng.

Dùng đúng liều lượng, không tự ý điều chỉnh liều lượng và thành phần trong bài thuốc.

Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, những người bị dị ứng với dược liệu không nên sử dụng dược liệu này.

Nếu sử dụng quá liều sẽ dẫn đến những tác dụng phụ như: đau đầu, mệt mỏi, ngất xỉu, buồn nôn, run tay chân.

Hy vọng những thông tin về cây thìa canh trên thì người tiêu dùng đã có được những thông tin hữu ích về loại dược liệu này. Nếu bạn muốn tìm mua dây thìa canh để điều trị bệnh hãy tham khảo, lựa chọn các đơn vị uy tín, chất lượng để tránh gặp phải những rủi ro phát sinh.